-
1 ашап бетерү
1) съеда́ть/съесть, поеда́ть/пое́сть; перееда́ть/перее́сть; доеда́ть/дое́сть; доку́шать прост.; схлеба́ть ( весь суп), похлеба́ть, расхлеба́ть, выхлёбывать/вы́хлебать, расхлёбывать, дохлёбывать/дохлеба́ть прост.2) ( без отрыва) доеда́ть/дое́сть; дообе́дать, доза́втракать, доу́жинать3) ( израсходовать на еду) проеда́ть/прое́сть (что) (отпускные деньги в туристическом походе, всю стипендию, запасы)4) сгрыза́ть/сгрызть (целый карман семечек, морковку, орехи); погры́зть, перегрыза́ть, перещёлкать ( все орехи), догрыза́ть/догры́зть; подклёвывать/подклева́ть, подъеда́ть/ подъе́сть разг.; доклева́ть5) ( о птицах) склёвывать/склева́ть, выклёвывать/вы́клевать, исклёвывать/исклева́ть, расклёвывать, расклева́ть6) изъеда́ть/изъе́сть, иста́чивать/источи́ть, съеда́ть/съесть (о моли, жучках и т. п.); выта́чивать/вы́точить прост.7) заеда́ть/зае́сть, покуса́ть, вы́кусать прост.; съеда́ть/съесть ( о кровососущих насекомых) -
2 комсызланып ашап бетерү
сожра́ть -
3 ашау-эчү
сущ.; собир.1)а) есть, пить; есть и пить; пое́сть, попи́ть; пое́сть/попи́ть; пое́сть и попи́ть; пита́ться, принима́ть (приня́ть) пи́щу (еду́, пита́ние) || еда́, питьё; пита́ние; пи́ща; приём пи́щи (еды́, пита́ния); харчи́ прост. || обе́д; за́втрак, по́лдник, у́жинашап-эчеп бетергән, туктаган булу — отобе́дать, отза́втракать разг.; оту́жинать
хәзер ашау-эчү (ягы) яхшырды — с пита́нием (харча́ми) тепе́рь ста́ло лу́чше
б) обе́дать/пообе́дать, есть/пое́сть (в столовой, в гостях; сытно, плотно); ( иртән) за́втракать/поза́втракать; ( әбәттә) по́лдничать/ попо́лдничать; ( кич) у́жинать/поу́жинать2) см. ашау 2)3) см. ашау 3)ашап-эчеп бетерү — см. ашап бетерү 1)-3)
ашап-эчеп тору — см. ашап тору
4) см. ашау ягы -
4 поесть
-
5 перегрызть
-
6 ашау
перех.1)а) есть (что) (хлеб, кашу, мороженое, ягоды, яблоки, виноград), пое́сть ( чего); съеда́ть/съесть ( свою порцию); ку́шать, поку́шать, ску́шать; хлеба́ть, похлеба́ть прост. (суп, окрошку); выеда́ть/вы́есть ( начинку от пирога); поеда́ть; принима́ть/приня́ть пи́щу (еду́, пита́ние); ( о животных) брать (взять, принима́ть/приня́ть) пи́щу (корм) || еда́, съеда́ние, выеда́ние, поеда́ние; приём пи́щиашыйсы килә — есть (ку́шать) хо́чется
ашауга талымсыз — неприхотли́в в еде́; непривере́длив к еде́
чит-читен мал ашаган печән кибәне — стог се́на с подъе́денными скоти́ной бока́ми
ашаган күренми, кигән күренә — (посл.) что съел не ви́дно, а что наде́л ви́дно (т. е. не следует тратиться только на питание)
ашамыйм дигән (килен) алтмыш белен ашаган — (посл.) отне́кивалась (неве́стка) (не жела́ла), шестьдеся́т бли́нчиков съе́ла; ба́ба не́хотя съе́ла це́лого порося́
б) есть, пое́сть, поеда́ть; съеда́ть, съе́сть, употребля́ть (употреби́ть) в пи́щу; потребля́ть/потреби́ть ( что); пита́ться, корми́ться ( чем) || поеда́ние, съеда́ние, употребле́ние в пи́щу; потребле́ние; пита́ние, кормёжка ( чем)ул тозлы кәбестә ашамый — он не ест (потребля́ет) солёную капу́сту
ит кенә ашый торган ерткычлар — хи́щники, пита́ющиеся то́лько мя́сом
кәбестәне корт ашый — капу́сту че́рви поеда́ют
ашган белми, тураган белә — (посл.) зна́ет (ве́дает) не тот, кто потребля́ет, а тот, кто гото́вит
в) жрать, сжира́ть/сожра́ть, пожира́ть/пожра́ть груб.; прост. (о человеке ненасытном, жадном) || пожира́ниег) обе́дать/пообе́дать, есть/пое́сть (дома, в буфете, за чей счёт); за́втракать/поза́втракать; по́лдничать/попо́лдничать; у́жинать/поу́жинать, трапе́зничать/ потрапе́зничатьашарга кая йөрисез? — куда́ вы хо́дите обе́дать? куда́ вы хо́дите на обе́д?
без инде күптән ашадык — мы уже́ давно́ пое́ли
2) в знач. нареч.а) ашаганда за столо́м (обе́дом, за́втраком, у́жином); во вре́мя е́ды, при еде́ашаганда сөйләшмәгез — не разгова́ривайте за обе́дом (столо́м)
б) ашамый, ашамыйча без еды́ (пи́щи, обе́да, за́втрака); без заку́ски ( выпить)мәктәбенә ашамый гына йөгерде — он побежа́л в шко́лу без за́втрака
3) пита́ться, корми́ться, харчи́ться прост. (где, чем, как, на что); столова́ться, есть || пита́ние, кормёжка, стол, харчи́; еда́ || харчево́й прост.ашау акчасы — харчевы́е де́ньги; де́ньги на харч
4) прообе́дать, проза́втракать, проу́жинать; есть, ку́шать ( сколько часов)5)а) грызть/погры́зть (семечки, грушу, морковку, яблоко); прогрыза́ть/прогры́зть (семечки, орехи весь вечер); лу́згать/полу́згать прост. (семечки, орехи); щёлкать/пощёлкать (орешков, семечек) || щёлканье, лу́зганье прост.б) грызть/погры́зть ( о грызунах); прогрыза́ть/прогры́зть; есть, выеда́ть/вы́есть; подъеда́ть/ подъе́сть; объеда́ть/объе́сть; отъеда́ть/отъе́сть6) клева́ть, есть, пое́сть, поеда́ть ( что), пита́ться, корми́ться ( чем) (о птицах)миләш ашый торган кошлар — пти́цы, поеда́ющие ряби́ну; пти́цы, кото́рые пита́ются ряби́ной
7) точи́ть, прота́чивать/проточи́ть; подта́чивать/подточи́ть; проеда́ть/прое́сть, изъеда́ть/изъе́сть; съеда́ть/съе́сть (о насекомых, червяках)алманы корт ашый быел — я́блоки в э́том году́ червь то́чит
тунны көя ашаган — шу́бу моль изъе́ла
8) заеда́ть/зае́сть, есть, съеда́ть/съесть, загрыза́ть/загры́зть; сгрыза́ть/сгрызть ( о хищных зверях)сарыкны бүре ашаган — овцу́ загры́з волк
9) заеда́ть/зае́сть (о мошкаре, комарах и т.п.); съеда́ть/съесть, есть; куса́ть/покуса́тьбу вакытта тайгада черки ашый — в э́ту по́ру в тайге́ мо́шки заеда́ют
10) перен. есть, съеда́ть/съесть, уеда́ть/уе́сть, заеда́ть/зае́сть, заклёвывать/заклева́ть, загрыза́ть/загры́зть, грызть, изводи́ть/извести́ (о властной свекрови, жёстком начальнике и т. п.)11)а) разъеда́ть/разъе́сть, выеда́ть/вы́есть, объеда́ть/объе́сть, съеда́ть/съесть, есть; проеда́ть/прое́сть (о ржавчине, кислоте и т. п.)б) ирон. отве́дывать/отве́дать, поотве́дать, получа́ть/получи́ть, про́бовать/ попро́бовать, повида́ть (ремня, кнута, палки, кулаков); попада́ть/попа́сть, перепада́ть/перепа́сть, достава́ться/доста́ться, сы́паться/посы́патьсякыенны җитәрлек ашау — отве́дать доста́точно ли́ха
12) точи́ть, подта́чивать/подточи́ть (о ветре, воде, волнах и т. п.); подмыва́ть/подмы́ть, подъеда́ть/подъе́сть; отмыва́ть/отмы́ть (течением, наводнением)елга ярларын ашый — река́ подъеда́ет берега́
•- ашаган кире чыгу
- ашаган үтмәү
- ашаганнан калган
- ашаганны косу
- ашаганны сеңдерү
- ашамаган нәрсәсе юк
- ашамаса ашамас
- ашап алу
- ашап бетереп бару
- ашап бетерү
- ашап калу
- ашап күбенү
- ашап тору
- ашап тую
- ашап яту
- ашар нәрсә
- ашардай нәрсә
- ашар әйбер
- ашардай әйбер
- ашарлык нәрсә
- ашарлык әйбер
- ашарга кыстау
- ашарга пешерү
- ашарга пешереп тору
- ашарга утыру
- ашарга утырышу
- ашарга ярарлык
- ашауга ярарлык
- ашарга яраклы
- ашауга яраклы
- ашарга ярый
- ашауга ярый
- ашарга яраклы нәрсә
- ашарга яраклы әйбер
- ашарга яратучан
- ашау җитмәү
- ашау үтмәү
- ашау ягы
- ашаудан калу
- ашауны төрләндерү
- ашыйсын ашамау••ашаган тамакка ни бармас — заче́м предава́ться чревоуго́дию; заче́м в чревоуго́дника (чревоуго́дницу) превраща́ться
ашаганны йотып — уста́вившись голо́дными глаза́ми; обли́зываясь, обли́зывая гу́бы
ашаганны кан итеп косу — кро́вью вы́рвет (бу́дет рвать), наизна́нку вы́вернет (перевернёт, переворо́тит) с кро́вью
ашаганы бал да май — в меду́ и ма́сле купа́ется; ца́рское пита́ние ( у кого); как сыр в ма́сле ката́ется
ашап туймаганны ялап туймассың — пе́ред сме́ртью не нады́шишься; е́сли ло́жкой не нае́лся, языко́м не нали́жешься
ашарга (ашарына) сорамый — есть (хле́ба) не про́сит; за плеча́ми не виси́т
ашарга сорый — шутл.; ирон. есть (ка́ши) про́сит ( обувь)
ашардай булып (итеп) карау — глаза́ми есть (пожира́ть)
ашау байдан, үлем (әҗәл) Ходайдан — шутл.; ирон. о харча́х - бай, а о сме́рти Бог позабо́тится (забо́тится); харчи́ (у него́) хозя́йские, а смерть - от Бо́га
ашау өчен яшәү — быть рабо́м чревоуго́дия, поклоня́ться чревоуго́дию; желу́док (плоть) ублажа́ть
ашау узмау (үтмәү) — пи́ща (еда́) не прохо́дит (идёт); не мо́жет есть
- ашаган табынынатөкерүашауга алданып ач калу — шутл. оста́ться голо́дным, увлёкшись едо́й; за едо́й (из-за еды́) обе́д (за́втрак) прозева́ть
- ашаган савытына төкерү
- ашыйсын ашаган, эчәсен эчкән -
7 пожрать
сов.; прост.1) (чего и без доп.) [бераз] ашап алу, капкалап алу, тамак ялгап алу; тыгыну2) ( кого-что) (о животных) ашап бетерү, комсызланып ашап бетерү, ялмап ташлау -
8 пощипать
-
9 съесть
сов.1) (что, чего) ашау, ашап бетерү2) ( что) (изъесть) кисү; ( о моли) тишү; ( о грызунах) кимерү3) ( кого-что) (искусать - о насекомых) тешләү, тешләп бетерү -
10 перещёлкать
сов.; разг.( что) ярып (ватып ашап) бетерү -
11 склевать
сов.( кого-что) чүпләп (ашап) бетерү, чукып (ашап) бетерү -
12 усидеть
сов.1) ( остаться сидеть) түзеп (чыдап) утыру2) ( что), прост. ашап бетерү; эчеп бетерү3) перен.; разг. (удержаться на какой-л. работе) урынында калу -
13 источить
-
14 исклевать
сов.1) ( кого-что) чукып бетерү, чукып яралап бетерү2) ( что) (всё съесть - о птицах) чукып ашап бетерү -
15 подчистить
сов.1) ( что) чистарту, чистартып җибәрү, тазартуподчистить дорожки — паласларны чистартып, җибәрү
2) ( что) кырып ташлау (төзәтү)3) ( чего) [тагын] бераз чистарту, [тагын] бераз әрчү4) ( что), разг. тотып (алып) бетерү, ашап бетерү, чистарту -
16 расклевать
сов.( что)1) ( пробить клювом) чукып тишү, чукып тишеп бетерү2) ( склевать всё) чукып ашап бетерү; чукып бетерү -
17 сгрызть
-
18 отужинать
-
19 подъесть
-
20 покушать
сов.(что, чего) ашау, ашап алу; ашап бетерү
См. также в других словарях:
утау — 1. Игенне, яшелчәне, җимеш бакчаларын чүп үләннәрдән чистарту, чүп үләннәрен йолку. Агачның ботакларын кисеп сирәкләү, күпләп сындыру, чәчәкләрне күпләп өзү, кисү. күч. Күпләп үтерү, кыру 2. күч. Бер нәрсә дә калдырмыйча урлап җыеп чыгу яки ашап… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ялтыратып — Бик чиста итеп, пөхтә итеп. күч. Нәр. б. күрсәтү, тиз тиз күрсәтеп алу тур. ак үкчәләрен ялтыратып йөри 3. Кылыч, штык һ. б. ш. ны һавада селтәп һөҗүмгә әзер булып бару 4. Очкынландырып, уйнатып карау; мутландыру (күзләр тур.) 5. Кемнең дә булса… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төпләү — ф. 1. Чиләк, кәрзин һ. б. ш. савыт сабага төп (6) кую. (Киез итеккә) ас, төп салу 2. Китап, дәфтәр һ. б. ш. битләрен бергә тегеп, катыргы, калын кәгазь һ. б. ш. материал белән тышлау 3. Агач, куак һәм төпләрне җирдән тамырлары белән каерып,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туену — 1. Нәр. б. ашап, ачыгуны бетерү; азыклану, туклану, ашау. тормыш итү, ашау өчен чаралар табу 2. Үзенә берәр матдәне бик күп алу; берәр матдә күп сеңгән булу җир суга туенды 3. Нормаль эшләү яки яшәү өчен кирәкле нәрсә белән тәэмин ителү. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге